Guest 56: Βασίλης Μητσόπουλος - Κρόκος Κοζάνης ΠΟΠ,Ο κόκκινος θησαυρός της Ελλάδας

The food Processors

Τρίτη, 10 Ιουνίου 2025 - 28 λεπτά

Ο Αναγκαστικός Συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης μετρά 50 χρόνια λειτουργίας και έχει κυρίως εξαγωγική δραστηριότητα στην Ευρώπη. Στο εσωτερικό της χώρας συνεχίζεται η προσπάθεια εκπαίδευσης του Έλληνα καταναλωτή ώστε να χρησιμοποιεί Κρόκο Κοζάνης συχνά και στη σωστή ποσότητα. Στην Ελλάδα άλλωστε η τιμή του κρόκου σε σχέση με την ποιότητα του είναι πολύ χαμηλή.Στην Κοζάνη καλλιεργούνται περίπου 5.000 στρέμματα με κρόκο, και τα μέλη του συνεταιρισμού είναι 850. Περίπου η μισή έκταση είναι πιστοποιημένη ως βιολογική καλλιέργεια. Οι ποσότητες που συγκομίζονται ετησίως κυμαίνονται από 2,5 εως 3,5 τόνους και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις καιρικές συνθήκες. Η καλλιέργεια εντοπίζεται γύρω από το χωριό Κρόκος, και σε μικρότερα χωριά πέριξ, στην ευρύτερη περιοχή της Ελίμειας. Το χωριό πήρε την ονομασία του από το φυτό Crocus Sativus L., αφού ηκαλλιέργεια στην περιοχή μετρά πάνω από 300 χρόνια.Πρόκειται για πολυετή καλλιέργεια. Τα άνθη του κρόκου είναι ποώδη και ανθίζουν τέλη Οκτώβρη με αρχές Νοέμβρη. Πολλαπλασιάζεται με βολβούς που είναι φυτεμένοι περίπου στους 15 με 20 εκατοστά βάθος. Θεωρείται καλλιέργεια χαμηλών εισροών αφού συνήθως ούτε αρδεύεται, ούτε και λιπαίνεται στην περιοχή, έχει όμως πάρα πολλές καλλιεργητικές φροντίδες με την κυριότερη να είναι η καταπολέμηση των τρωκτικών όπου τρώνε τους βολβούς του φυτού. Είναι μία εντελώς βιολογική καλλιέργεια αφού δεν χρησιμοποιείται κανένα φυτοφάρμακο. Επίσης η καταπολέμηση των ζιζανίων γίνεται μόνο με μηχανικά μέσα, χωρίς τη χρήση χημικών κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όπου ο κρόκος μπαίνει σε λήθαργο. Τότε είναι και η κατάλληλη εποχή για επαναφύτευση, βγάζοντας βολβούς από ένα παλιό χωράφι με κρόκου προσεκτικά με το χέρι. Στη συνέχεια οι βολβοί καθαρίζονται στο χέρι και επιλέγονται οι πιο υγιείς και μεγάλοι και φυτεύονται σε ένα νέο χωράφι. Η συγκομιδή είναι ιδιαίτερα επίπονη αφού το ποώδες φυτό έχει 10 με 15 εκατοστά ύψος. Συμμετέχουν όλα τα μέλη της οικογένειας και σε πιο μεγάλες εκμεταλλεύσεις απασχολούνται και εργάτες γης. Για ένα κιλό Κρόκου Κοζάνης απαιτούνται 120.000 με 150.000 άνθη. Η συγκομιδή γίνεται κατά τη διάρκεια της ημέρας, αφού φύγει η πρωινή δροσιά, και διαρκεί μόνο για 2 με 3 εβδομάδες. Μετά τη συλλογή των ανθεών, απομακρύνονται μόνο τα κόκκινα στίγματα, διαδικασία επίσης επίπονη και χειρονακτική, και ξηραίνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του συνεταιρισμού δημιουργώντας ένα προϊόν ανώτερης ποιότητας, όπου από το 1998 αναγνωρίστηκε ως προϊόν ΠΟΠ για την ποιοτική του υπεροχή. Ο κρόκος (Crocus Sativus L.) θεωρείται ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αρτυματικά και φαρμακευτικά φυτά που απαντάται από την αρχαιότητα στην Ελλάδα όπως προκύπτει από κείμενα του Ιπποκράτη, του Γαληνού και του Διοσκουρίδη. Ανήκει στην οικογένεια των ιριδοειδών.